26. Verboj

Vorto kun iu el la finajhoj AS, IS, OS, U, US au I estas verbo. Verbo montras faradon de ago au estadon en stato.

La diversaj verbfinajhoj prezentas agojn kaj statojn en kvar malsamaj manieroj – en kvar modoj.

• Reala modo – por agoj kaj statoj realaj:

  • AS-finajho – por nuntempaj agoj au statoj

  • IS-finajho – por pasintaj agoj au statoj

  • OS-finajho – por venontaj agoj au statoj

• Vola modo: U-finajho – por agoj au statoj dezirataj, volataj, ordonataj au celataj

• Imaga modo: US-finajho – por agoj au statoj imagaj

• Neutrala modo: I-finajho

Nur en la reala modo oni faras distingon inter tri tempoj. La aliaj modoj ne esprimas tempon.

• Verboj kun AS, IS, OS, U au US rolas kiel chefverboj de frazo.

• Verboj kun I-finajho – I-verboj ne rolas kiel chefverbo, sed havas diversajn aliajn rolojn en frazoj. I-verbo estas tradicie rigardata kiel la baza formo de verbo. Tial verboj aperas en I-formo en vortaroj.

Legu ankau pri vortfarado per verbaj finajhoj, pri verboj kaj frazroloj, kaj pri kelkaj gravaj verboj.