PMEG 2024
39.1.22. IZ
Ekssufikso en multaj radikoj por diversaj metodoj kaj agoj: judaizi, faradizi, kauterizi, legalizi, centralizi, katehhizi, klimatizi, analizi, mobilizi, organizi, sterilizi.
Vera sufikso «
1. “Kovri, provizi”. Uzata precipe en tehhnika lingvajho: shtono → shtonizi = “kovri per shtonoj (ekz. vojon)”, kupro → kuprizi = “kovri per tavolo de kupro”, gluo → gluizi = “provizi per tavolo de gluo”, elektro → elektrizi = “provizi/funkciigi per elektro”. En multaj okazoj la simpla sensufiksa verbo jam havas tian chi signifon, ekz. kupri = kuprizi. Se la simpla verbo havas alian signifon, oni ofte povas uzi la sufikson UM, ekz. gluumi (glui = “fiksi per gluo”). Iafoje IG estas tauga: hipnoto = “speco de dormosimila mensostato” → hipnotizi au pli bone hipnotigi = “meti en hipnoton”. La formon hipnotizi oni pli ghuste rigardu kiel nekunmetitan. En tehhnika lingvajho IZ eble povas esti utila, sed ordinare oni ghin evitu.
2. “Uzi metodon” (post nomo). Iafoje uzata por metodo elpensita de fama persono: Pasteuro → pasteurizi = “parte sterilizi trinkajhon per metodo inventita de Pasteuro”, Makadamo → makadamizi. Tiaj IZ-vortoj prefere estu rigardataj kiel nekunmetitaj, kaj plej ofte simpla sensufiksa verbo estas pli bona elekto: pasteuri, makadami.