PMEG 2023

39.1.22. IZ

Ekssufikso en multaj radikoj por diversaj metodoj kaj agoj: judaizi, faradizi, kauterizi, legalizi, centralizi, katehhizi, klimatizi, analizi, mobilizi, organizi, sterilizi.

Vera sufikso «

1. “Kovri, provizi”. Uzata precipe en tehhnika lingvajho: shtono shtonizi = “kovri per shtonoj (ekz. vojon)”, kupro kuprizi = “kovri per tavolo de kupro”, gluo gluizi = “provizi per tavolo de gluo”, elektro elektrizi = “provizi/funkciigi per elektro”. En multaj okazoj la simpla sensufiksa verbo jam havas tian chi signifon, ekz. kuprikuprizi. Se la simpla verbo havas alian signifon, oni ofte povas uzi la sufikson UM, ekz. gluumi (glui = “fiksi per gluo”). Iafoje IG estas tauga: hipnoto = “speco de dormosimila mensostato” hipnotizi au pli bone hipnotigi = “meti en hipnoton”. La formon hipnotizi oni pli ghuste rigardu kiel nekunmetitan. En tehhnika lingvajho IZ eble povas esti utila, sed ordinare oni ghin evitu.

2. “Uzi metodon” (post nomo). Kelkfoje uzata por metodo elpensita de fama persono: Pasteuro pasteurizi = “parte sterilizi trinkajhon per metodo inventita de Pasteuro”, Makadamo makadamizi. Simpla sensufiksa verbo estas pli bona: pasteuri, makadami. Plej multaj tiaj IZ-vortoj ankau povas esti rigardataj kiel nekunmetitaj.