Nombraj vortetoj kun A-finajho «

Se oni aldonas la finajhon A al nombra vorteto, oni kreas A-vorton, kiu montras pozicion en vicordo. Ordinara A-vorto povas havi diversajn signifojn lau la kunteksto, sed nombra vorteto kun A-finajho chiam montras vicordon:

• unua = en pozicio numero unu en vicordo (havanta neniun antau si)

• dua = en pozicio numero du en vicordo (havanta unu antau si)

• tria = en pozicio numero tri en vicordo (havanta du antau si)

• kvara = en pozicio numero kvar en vicordo (havanta tri antau si)

• deka = en pozicio numero dek en vicordo (havanta nau antau si)

Vicordaj nombrovortoj ricevas J-finajhon kaj N-finajhon same kiel ordinaraj A-vortoj:

• La sepan tagon de la semajno Dio elektis, ke ghi estu pli sankta, ol la ses unuaj tagoj.FE.12

Se oni aldonas A-finajhon al plurvorta nombro, oni prefere kunmetu la tuton en unu vorton, sed ankau plurvorta skribo estas regula. La A-finajhon oni aldonas fine. Se oni kunmetas, oni por klareco prefere skribu dividostrekojn tie, kie estas spacetoj en la origina plurvorta nombro:

• Januaro estas la unua monato de la jaro, Aprilo estas la kvara, Novembro estas la dek-unua, Decembro estas la dek-dua.FE.12 = ... dek unua ... dek dua.

• La dudeka (tago) de Februaro estas la kvindek-unua tago de la jaro.FE.12 = ... kvindek unua ...

• Hodiau estas la dudek sepa (tago) de Marto.FE.12 = ... dudek-sepa ... (au ... dudeksepa ...)

• Georgo Vashington estis naskita la dudek duan de Februaro de la jaro mil sepcent tridek dua.FE.12 = ... dudek-duan ... mil-sepcent-tridek-dua. Anstatau dudek-duan oni povas skribi ankau dudekduan, sed anstatau mil-sepcent-tridek-dua oni ne skribu *milsepcenttridekdua*, char tio estas tro malklara.

• Tio okazis en la kvindekaj jaroj. = ... iam en la jaroj de 1950 ghis 1959 inkluzive.

Iuj opinias, ke kunmetado estas deviga, kiam oni aldonas A-finajhon, sed la Fundamento uzas ambau skribmanierojn. Kunmetado kun dividostrekoj estas pli klara kaj ankau pli logika, sed la elekto estas libera.

Kun O-finajho, kaj kun la sufiksoj OBL, ON kaj OP oni chiam devas kunskribi chi tiajn nombrojn.

Kiam oni uzas vicordan esprimon apud nombra vorteto, oni metu la vicordan esprimon unue por klareco:

• Tio okazis iam en la unuaj dek tagoj. Se oni dirus la dek unuaj tagoj estus risko, ke oni komprenus dek kiel parton de la vicorda esprimo, do kiel la dek-unuaj tagoj.

ON-vortoj kun A-finajho «

ON-vortoj kun A-finajho estas ordinaraj A-vortoj:

• duona = havanta nur duonon de sia plena grandeco

• triona = havanta nur trionon de sia plena grandeco

• centona = havanta nur centonon de sia plena grandeco

• Ghi estas longa je duona metro. Ghia longo estas 50 centimetroj.

• Kvaronan horon li restis. Li restis dek kvin minutojn.

Grandegaj nombroj kun A-finajho «

Ankau nombrovortoj kiel miliono, miliardo, biliono k.t.p. povas ricevi A-finajhon. Tiaj A-vortoj povas havi diversajn signifojn lau la kunteksto:

• Chiu el vi eble sekvas kun intereso la malfacilan bataladon en la granda multemiliona lando.OV.369 = ... lando kun multaj milionoj da loghantoj.

• Por duonmiliona armeo oni bezonas almenau cent kvindek regimentojn. = Por armeo kun duona miliono da soldatoj ...

• Pro la rapida inflacio aperis centbilionaj monbiletoj. = ... monbiletoj kun la valoro cent bilionoj.

• Nia miliona kliento ricevos specialan donacon. Vicorda signifo.

Nula «

Nulo origine estis ordinara O-vorto. Tial nula estas ordinara A-vorto, kiu povas esti uzata kun diversaj signifoj lau la kunteksto. Plej ofte la signifo estas “neekzistanta”, “senvalora” au “nevalida”:

• Bruo potenca, nula esenco.PE.548

• La rezulto estis nula.

• Tio okazis je la nula horo kaj tridek minutoj. Vicorda signifo.

Miksitaj nombroj kun A-finajho «

Ankau vicordaj A-vortoj el miksitaj nombroj estas eblaj: nia du-milion-unua kliento, sed kredeble oni prefere uzu esprimojn kun numero: nia kliento numero du milionoj unu.