Gramatika apostrofado «

Iafoje oni uzas apostrofojn en vortaroj au en diskutoj pri gramatiko por montri, ke oni parolas pri nuraj vortoradikoj, au por disigi la partojn de kunmetitaj vortoj. En tia uzado apostrofo ne egalas al O-finajho. Estas rekomendinde en tiaj okazoj ne uzi apostrofojn, sed aliformajn streketojn.

Disiga apostrofado «

Okaze oni uzas apostrofojn por disigi vortelementojn unuj de la aliaj, precipe kiam oni uzas ne-Esperantan vortelementon kun Esperantaj finajhoj: Chu vi konas Waringhien’on? Tiaj apostrofoj aperas che kelkaj hebrelingvaj vortoj en la Biblio: bat’o, kab’o, kor’o, log’o, min’o (mezurunuoj), bek’o (monero), pur’o (loto). Oni povas anstataue uzi dividostrekon: Waringhien-on, kab-o, log-o. Tio estas vershajne preferinda.

En la komenca tempo oni uzis en tekstoj por komencantoj diversaspektajn streketojn por disigi la elementojn de vortoj: shi est|as am|at|a de chiu|jFG.54. Ofte oni uzis streketojn tre similajn al apostrofoj, sed tiaj streketoj ne estas apostrofoj. Vidu ekzemplojn en Gramatiko en la Fundamento.

Apostrofado de AU-vortoj «

Okazis provoj apostrofi E-vortecajn vortetojn, kiuj finighas per “au”: hodiau → *hodi’*, anstatau → *anstat’*, apenau → *apen’*, k.t.p. Tia apostrofado estas neregula. Ghi neniam enuzighis, kaj nur en poezio ghi eventuale povus esti akceptebla.

Nezorga elparolo «

Iafoje oni uzas apostrofojn por montri, ke parto de vorto estas neregule forlasita, ekz. por montri nezorgan elparoladon au nenormalan lingvajhon: ’stas = estas, s’joro = sinjoro, ’avas = havas.

Sonimitoj «

Kiam oni uzas nudan radikon kiel sonimiton au ekkrion, oni iafoje aldonas apostrofon: Ho, halt’!H.8 Estas preferinde ne skribi apostrofon en tiaj okazoj, char ne temas pri ellasita O-finajho.

Forlaso de A-finajhoj «

Aperis la ideo, ke oni povus ellasi ankau A-finajhojn, sed ke oni tiam ne uzus apostrofon: diligenta knabo → *diligent knabo*, sincera koro → *sincer koro* (la ekzemploj estas de K. Kalocsay en “Lingvo Stilo Formo”). Forlaso de A-finajhoj tamen tute ne estas ebla en Esperanto, chu kun apostrofo, chu sen apostrofo.

Neuzo de apostrofo «

Kelkaj poetoj eksperimente forlasas apostrofojn supozante, ke la leganto tamen komprenos, kie mankas O-finajhoj. Jen ekzemplo:

Kelkfoje tia uzado konfuzas malsamajn vortojn: chiel konfuzighus kun chiel’ (chielo), kaj kun kaj’ (kajo), nun kun nun’ (nuno), unu kun unu’ (unuo), al kun al’ (alo), char kun char’ (charo), krom kun krom’ (kromo), por kun por’ (poro), kaze kun kaze’ (kazeo) k.t.p. Oni do uzu apostrofojn lau la Fundamentaj reguloj.