PMEG 2024
22.2. Chu-demandoj
Chu-demandoj estas farataj per la demandvorto chu. Chu-demando serchas konfirmon pri la ghusteco de la tuta frazo. La respondo ordinare estas jes au ne.
Chu normale staras komence de la demanda frazo:
Chu vi komprenas min? – Jes, mi komprenas vin! Ne, mi ne komprenas vin!
Chu vi estas kanadano? – Jes, mi estas kanadano! Ne, mi ne estas kanadano!
Chu li? – Jes, li!
Chu ghi estas tauga? – Jes, (ghi) estas!
Chu vi diros al mi la veron?FE.18
Chu vi jam trovis vian horloghon?FE.20
Chu vi amas vian patron? Kia demando! kompreneble, ke mi lin amas.FE.41
Chu-demando povas ankau esti alternativdemando. Tiam la respondo normale estas elekto inter la diversaj alternativoj:
Chu vi volas kafon au teon? – Mi volas kafon! Mi volas teon! Mi volas nek kafon, nek teon! Mi volas kaj kafon, kaj teon!
Chu li au shi? – Shi! Li! Iu ajn el ili! Neniu el ili! Ambau!
Chu vi estas surda au muta?FE.20
Chu hodiau estas varme au malvarme?FE.25
Iafoje oni metas chu che la fino de la demando, ordinare post komo:
Vi estas usonano, chu? = Chu vi estas usonano? Vi estas usonano. Chu mi pravas?
Tio okazos hodiau, chu?
Se oni estas relative certa, sed tamen volas konfirmon, oni ofte uzas chu ne? che la frazofino:
De nun vi restos hejme, chu ne? = Mi supozas, ke de nun vi restos hejme. Chu mi ne pravas?
Tokio estas la chefurbo de Japanujo, chu ne?
Tia frazofina chu ne? estas nuntempe tre ofta. Zamenhof tamen uzis anstataue chu ne vere? au ech ne vere? en tiaj okazoj: Oni konsentu akcepti la plej malgrandan pagon, chu ne vere?M.108 Tiam vi estos interedzigitaj, ne vere?FA1.235
Se la senco estas aserto kun aldonita peto pri konfirmo, oni ofte tute forlasas la vorton chu.
Por respondi chu-demandojn oni ofte uzas la respondvortojn jes kaj ne.