PMEGGramatiko / Subfrazoj /

33.5. Se-frazoj

Se = “sub la kondicxo ke, kun la supozo ke, en la okazo ke”. Se enkondukas subfrazon, kiu montras kondicxon, supozon aux okazon:

Helpa tiam «

Kiam se-frazo trovigxas frazkomence, oni ofte uzas tiam en la cxeffrazo por helpi al klareco. Tiam reprezentas la ideon de la se-frazo. Oni povas ankaux uzi tiuokaze, tiaokaze aux simile:

  • Se cxiu balaos antaux sia pordo, tiam en la tuta urbo estos ordo.[PE.2215]

  • Se ni konscios bone la esencon kaj celon de niaj kongresoj, tiam ni venados al ili kun cxiam fresxa kaj neniam malfortigxanta entuziasmo.[OV.377]

Se-frazo + tio «

Iafoje tio en la cxeffrazo reprezentas la ideon de antauxa se-frazo:

  • Se sxi havas multe da mono, tio ne nepre signifas, ke sxi estas felicxa. = Se sxi havas multe da mono, la fakto, ke sxi havas multe da mono, ne nepre signifas...

  • Se malgraux cxiuj ventoj kaj pusxoj gxi [= Esperanto] dum dudek kvin jaroj vivis kaj kreskis regule kaj rekte, [...] ni povas pri tio sincere nin gratuli.[OV.407] = ...ni povas pri la vivo kaj kreskado sincere nin gratuli.

Deziraj se-frazoj «

Se estas uzata ankaux en cxeffrazo por esprimi fortan deziron, kiu versxajne estas nerealigebla. La verbo havas cxiam US-formon en tia frazo:

  • Ho, se mi estus sola! [...] Se mi ne havus infanon![M.61] = Mi deziregas, ke mi estu sola, ke mi ne havu infanon (sed tio ne eblas).

  • Ho, se mi povus esti tiu felicxulo![M.163]

Oni povas diri, ke vera cxeffrazo estas subkomprenata: Ho, se mi estus sola, tiam mi estus felicxa!

Oni povas uzi nur en deziraj se-frazoj por fortigi la deziran signifon: Ho, se mi nur estus sola! Ho, se mi nur povus esti tiu felicxulo!


Dosierdato: 6 Novembro 2005 (07:11:55 GMT)